Bánh xoài hoài sông, hoài phố

Lâu lắm rồi mới quay lại Hội An. Thú dạo dụ tôi về thăm phố cổ. Những tiếng gọi mua hàng quấn lấy bước chân tôi. Đi trên đường Nguyễn Phúc Chu, tôi gặp một bà lão khoảng 70 tuổi ngồi bên khay bánh xoài. Bà gọi nhỏ, mời thật thà: “Con ơi bánh xoài”.

Ban đầu nghe tên bánh mình nghĩ ngay đến bánh xoài Nha Trang. Nhưng thực ra bánh này được làm từ bột nếp rang và nhân đậu phộng. Sở dĩ bánh có tên như vậy vì hình dáng giống quả xoài.

Người quê thật thà, nói có đầu có đuôi, nói chi tiết cho người ta hiểu. Thế là ngay vỉa hè, chị truyền… nghề làm bánh cho tôi. Tưởng chừng đơn giản vậy thôi nhưng khi bắt tay vào làm mới thấy không hề dễ chút nào. Cách pha bột, cách làm nhân… Không có nghề thì đúng là hư bột, đường.

bánh xoài phải làm từ bột nếp rang thì bánh mới dẻo và thơm. Công đoạn ủ bột rất quan trọng. Chỉ cần mắc lỗi là “đi làm” ngay. Nhào bột với nước đường loãng, khuấy liên tục đến khi tạo thành khối bột dẻo. Nhào bột cho đến khi. Nếu để bột sống, bánh sẽ bị cứng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng bánh. Và khi bột đã được làm đến nơi, bánh để qua ngày hôm sau, hương vị vẫn ngon như thường.

Phần nhân cần rang lên rồi giã nhỏ, sau đó cho lên chảo sên với đường và gừng. Lượng đường cũng phải vừa phải, lửa cũng phải vừa phải. Bánh ngọt quá sẽ rất dễ ngán. Lửa quá “ngon” sẽ dễ cháy.

Công đoạn làm bánh không khó, áp dụng công thức làm bánh bông lan nhỏ tương tự. Người ta vo từng viên bột, cán mỏng, lớp bột áo ôm lấy những hạt đậu phộng. Nhưng thay vì gói, người làm bánh sẽ khoác lên chiếc bánh một lớp áo trắng tinh bằng bột nếp khô. Vậy là xong.

Bánh xoài dẻo, mùi nếp còn ấp ủ trong bánh thơm. Nhân đậu phộng ngọt, giòn và béo, phải nói là tuyệt vời. Thỉnh thoảng, nếu bạn cắn một miếng gừng cay, bạn sẽ bị thổi bay. Nhưng điều đó lại giúp cho chiếc bánh trở nên đầy đặn. Cuộc đời này cũng vậy, có ngọt có đắng.

Chính trong cuộc gặp gỡ ấy, tôi cũng cảm nhận được vị ngọt ngào của chiếc bánh, và cả vị đắng của một con người. Đó là lúc tôi biết rằng bà cụ sớm góa bụa, một mình vất vả nuôi con mấy chục năm qua chỉ bán bánh xoài.

Từ đó tôi luôn nhớ phố cổ Hội An, nhớ bên sông Hoài Có một bà lão kiếm sống bằng nghề bán bánh ngọt. Mỗi lần về đó, tôi tranh thủ ghé lại chỗ cô hay ngồi, mua cho cô rồi thấp thỏm ăn chiếc bánh quê, tôi chợt thấy lòng mình ươn ướt.