Biểu hiện bất công bằng trong tuyển sinh
Từ năm 2020, Bộ GD-ĐT sẽ so sánh điểm thi trung bình các môn và điểm thi trung bình từng môn kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông với bảng điểm. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng cách lớn giữa điểm thi tốt nghiệp THPT và học bạ ở nhiều trường, địa phương.
Thí sinh đăng ký xét tuyển vào ĐH bằng học bạ
Cần có biện pháp xử lý những trường học, địa phương chênh vênh “một trời, một vực”.
Tình trạng điểm số lệch ảnh hưởng đến tính công bằng của kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học. Chẳng hạn, nếu các trường, địa phương cho học bạ quá cao so với năng lực thực tế, một số thí sinh có thể từ rớt thành đậu nhờ “giải cứu” học bạ vì học bạ THPT vẫn là “điểm cộng”. khi xét tuyển đại học trong bối cảnh ngày càng nhiều trường đại học xét tuyển học bạ.
Còn những trường, địa phương đánh giá sát với năng lực thực tế thì học sinh sẽ thiệt thòi hơn. Đó là một sự bất công đã và đang xảy ra.
Vậy ai trả lại sự công bằng này cho các thí sinh? Đây là câu hỏi mấu chốt mà lãnh đạo nhà trường và địa phương cần trả lời.
Hàng năm từ năm 2020, Bộ GD-ĐT đánh giá điểm chung của cả bài thi và điểm trung bình học bạ trên cơ sở so sánh điểm trung bình các môn thi và kết quả trung bình học bạ năm lớp 12 để xem sự tương thích.
Sau khi Bộ GD-ĐT công bố kết quả đối chiếu, đối với những trường, địa phương có điểm chênh lệch giữa điểm thi tốt nghiệp THPT và điểm học bạ không phải là vấn đề phải bàn cãi.
Tuy nhiên, với những trường, địa phương có độ vênh cao, thậm chí khoảng cách “một trời một vực”, Bộ GD-ĐT xử lý thế nào?
Từ năm 2020, Bộ GD-ĐT sẽ đối chiếu điểm thi trung bình các môn, điểm thi trung bình từng môn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT với học bạ.
Đừng để so sánh chỉ là hình thức
Việc Bộ GD-ĐT công bố kết quả đối sánh và chỉ dừng lại ở hình thức nhắc nhở như “cần xem lại quy trình đánh giá ở các trường thực chất hơn” là không thuyết phục và không công bằng. Điều này chẳng khác nào “cưỡi ngựa xem hoa”, chỉ là hình thức mà thôi.
Như vậy, tình trạng này sẽ tiếp tục diễn ra vào năm 2023, 2024. Các trường, địa phương bị chênh lệch điểm đã… rút kinh nghiệm hoặc sẽ tiếp tục… lệch điểm; Điểm “ảo” tiếp tục tồn tại, tình trạng không công bằng giữa các thí sinh tiếp tục xảy ra.
Một điều rất nguy hiểm là, việc nâng điểm học bạ “hào phóng” khiến học sinh coi thường học lực và vì thế nhà trường đã “tặng” học sinh có hành vi thiếu trung thực trong học tập.
Nếu giáo viên trực tiếp giảng dạy và tạo điều kiện để học sinh cải thiện điểm số bằng sự tiến bộ và ý thức học tập của mình thì điều đó có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, nếu học sinh “chưa học” mà được giáo viên cho điểm “hào phóng” thì đó là một sự thất bại trong giáo dục. Từ đó, bệnh ngày càng trầm trọng.
Nếu Bộ GD-ĐT so sánh chặt chẽ từng trường thì người đứng đầu trường phải chịu trách nhiệm khi chênh lệch điểm quá lớn. Làm được điều này sẽ phần nào thoát khỏi bệnh thành tích để việc sử dụng học bạ để xét tuyển đại học được công bằng so với các phương thức khác.