Luật Giáo dục Các văn bản sửa đổi, bổ sung của trường cũng như các Nghị định hướng dẫn thi hành các luật này đã bắt đầu được áp dụng vào thực tế, nhưng còn nhiều lỗ hổng pháp luật chưa được điều chỉnh kịp thời, gây khó khăn cho các trường đại học các cơ sở công lập nói riêng cũng như các cơ sở giáo dục đại học công lập nói chung.
Các cơ sở giáo dục đại học công lập hiện nay chịu sự điều chỉnh của Luật Giáo dục đại học, có Hội đồng trường và Hiệu trưởng, đơn vị sự nghiệp công lập chịu sự điều chỉnh của Luật Viên chức và Luật Quản lý. quản lý tài sản công, Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo … nên công tác quản lý còn một số vướng mắc.
 |
|
Câu chuyện bổ nhiệm hiệu trưởng ở Trường ĐH Sư phạm Công nghệ TP.HCM mới đây lộ nhiều kẽ hở pháp lý |
“Người đứng đầu” cơ sở giáo dục đại học công lập là ai?
Luật Viên chức và Nghị định 115/2020 / NĐ-CP hiện hành có hơn 100 nội dung đề cập đến người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Hầu hết các quy định đối với “người đứng đầu” đơn vị sự nghiệp công lập là Giám đốc / Hiệu trưởng …
Luật Giáo dục đại học điều chỉnh cơ sở giáo dục đại học là đơn vị sự nghiệp công lập không đề cập ai là “người đứng đầu” nên tùy thuộc vào quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng đại học và Chủ tịch. Hội đồng trường, hiệu trưởng xác định ai là “người đứng đầu” được quy định trong hệ thống luật Công chức.
Chẳng hạn, Luật Viên chức quy định “Thẩm quyền bổ nhiệm viên chức giữ chức vụ quản lý do người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập quyết định hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định theo phân cấp quản lý” ( Điều 37). ). Lúc này, đối chiếu với luật giáo dục đại học để xác định ai. Ví dụ, “người đứng đầu” có quyền bổ nhiệm một cấp phó hiệu trưởng, kế toán trưởng và một số chức danh quản lý khác (nếu do Quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học quy định) là Hội đồng trường. Người có thẩm quyền bổ nhiệm các chức vụ quản lý khác trong cơ sở giáo dục đại học là Hiệu trưởng.
Tuy nhiên, trong thực tế áp dụng, trường hợp phó hiệu trưởng, kế toán trưởng xin nghỉ không hưởng lương thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp có được hiệu trưởng hoặc hội đồng trường đồng ý không? Vì các chức danh này do Hội đồng đại học bầu nên Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý và điều hành các hoạt động của cơ sở giáo dục đại học theo quy định của pháp luật.
Liên quan đến vấn đề này, ngày 8/1/2021, Bộ Nội vụ đã có Công văn 110 / BNV-CCVC trả lời Bộ GD & ĐT về nội dung lấy ý kiến của Bộ GD & ĐT để xác định ai là người đứng đầu. trường đại học. công khai, trong đó tuyên bố: “Từ pháp luật Các quy định có liên quan về nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị theo quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan và trên cơ sở quy định của Luật Giáo dục đại học, Bộ Nội vụ mà Hiệu trưởng sẽ là người đứng đầu công lập cấp trên. tổ chức giáo dục”.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, về quản trị trường học, Hội đồng trường (bao gồm đại diện của cơ quan Nhà nước trực tiếp quản lý trường đại học) là cơ quan có thẩm quyền cao nhất, quyết định những vấn đề lớn, bao gồm cả tổ chức bộ máy và nhân sự quan trọng của cơ sở giáo dục đại học. Chủ tịch Hội đồng trường là người đứng đầu cơ quan quyền lực cao nhất đó. Đối với công tác quản lý, điều hành công tác hành chính, Hiệu trưởng là người đứng đầu bộ máy hành chính của trường. Điều này phù hợp với Nghị quyết 19-NQ / TW năm 2017 của Đảng là nâng cao hiệu lực, hiệu quả của cơ chế hội đồng đại học theo hướng hội đồng đại học là cơ quan thực quyền cao nhất của trường đại học. Trường đại học”.
n
 |
|
Có nhiều lỗ hổng pháp lý xung quanh Hội đồng trường của các trường đại học công lập |
Ngoài ra, các văn bản quy phạm pháp luật khác (như Luật Viên chức, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Nghị định 115/2020 / NĐ-CP về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức…) quy định nhiều nội dung về nhiệm vụ, quyền hạn của “thủ trưởng đơn vị”, “người đứng đầu” đơn vị sự nghiệp công lập. Để thực hiện các quy định này, cần đối chiếu với từng lĩnh vực để “phân định trách nhiệm, quyền hạn” giữa Hội đồng trường và Hiệu trưởng trong quy chế tổ chức và hoạt động của nhà trường. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự hiểu biết chưa thống nhất của lãnh đạo và tập thể lãnh đạo, gây ra sự lúng túng trong việc thực hiện quy trình tổ chức cán bộ.
Như vậy, Luật Giáo dục đại học có vai trò “tích hợp” của người đứng đầu giữa Hội đồng trường và Hiệu trưởng nên các văn bản liên quan về trường đại học công lập cần bổ sung quy định về nguyên tắc xác định người đứng đầu trong trường đại học. trước hết để tránh những bất cập trong việc triển khai trên.
Thủ tục giao quyền Hiệu trưởng phụ trách nhà trường được quy định như thế nào?
Hiện nay, có tình trạng, một số cơ sở giáo dục đại học công lập không thực hiện thủ tục bầu Hiệu trưởng theo quy định của Luật Giáo dục đại học, tức là Hội đồng trường bầu và gửi Nghị quyết cho cơ quan chủ quản công nhận; việc Hội đồng trường ra Nghị quyết giao Hiệu trưởng, phân công phụ trách trường và không làm thủ tục công nhận. Các nghị quyết này có cần được cơ quan chủ quản công nhận không? Những vị trí đó đã được giữ trong bao lâu? Trong thời gian quản lý, nếu các chức danh này có vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật thì ai có thẩm quyền xử lý. Đây là những câu hỏi khiến nhiều trường hoang mang.
Theo Khoản 3 Điều 47 Nghị định 115/2020 / NĐ-CP về ttính linh hoạt, sử dụng và quản lý viên chức “Trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập chưa kiện toàn người đứng đầu thì căn cứ yêu cầu nhiệm vụ, cấp có thẩm quyền bổ nhiệm xem xét, quyết định và chịu trách nhiệm về việc giao quyền, giao phụ trách đơn vị sự nghiệp công lập. cho đến khi bổ nhiệm người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Thời gian được giao quyền hạn, trách nhiệm không được tính vào thời gian giữ chức vụ khi được bổ nhiệm.
 |
|
Mới đây, ông Ngô Văn Thuyên, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH Sư phạm Công nghệ TP.HCM (trái) đã nộp đơn từ chức. |
Với quy định này, việc “cấp có thẩm quyền” ở các đơn vị sự nghiệp công lập khác rất đơn giản, đó là ai bổ nhiệm thì người đó có quyền giao quyền, phụ trách. Ví dụ Bộ trưởng Y tế Bổ nhiệm Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, ông sẽ là người giao quyền, phụ trách. Nhưng đối với cơ sở giáo dục đại học, theo cơ chế “đặc thù”, cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp này là “hội đồng đại học” hoặc “cơ quan chủ quản” nên hiện nay pháp luật chưa quy định rõ vấn đề này. Vì vậy, dẫn đến tình trạng Hội đồng trường ra nghị quyết phân công hiệu trưởng phụ trách đơn vị mà không cần sự “công nhận” của cơ quan chủ quản; và có trường hợp Hội đồng trường ra nghị quyết giao quyền Hiệu trưởng nhưng có sự “công nhận” của cơ quan chủ quản.
Do luật quy định chưa rõ ràng nên chưa thể khẳng định vấn đề này ở các trường đại học công lập là đúng hay sai. Theo ý kiến cá nhân của tôi, Hội đồng trường nên chủ động giao quyền hoặc giao trách nhiệm cho đơn vị mình. Tuy nhiên, nếu không quy định thời hạn giao quyền và trách nhiệm thì sẽ xảy ra tình trạng lạm dụng vấn đề này, bỏ qua thủ tục công nhận của cơ quan chủ quản. Vì vậy, cần giới hạn thời gian ủy thác, giao trách nhiệm không quá 9 tháng; tức là sự phân công này chỉ để phục vụ quá trình đưa ra nhân sự chính thức.
