Tại hội thảo về quản lý đường cao tốc theo hợp đồng kinh doanh – quản lý (O&M) hôm nay 12.5, rủi ro nhượng quyền Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Trung Lương được nhiều chuyên gia lặp lại.
Trước đó, năm 2013, Công ty Yên Khánh nhận chuyển nhượng quyền thu phí đường cao tốc TP.HCM – Trung Lương trong thời hạn 5 năm, với giá trị hơn 2.000 tỷ đồng, tương đương 20% tổng mức đầu tư dự án. . .
 |
|
Vụ tai nạn giao thông gây ùn tắc giao thông trên cao tốc TP.HCM – Trung Lương ngày 29/4 |
Đây là tuyến cao tốc đầu tiên được đầu tư bằng ngân sách nhà nước tại Việt Nam áp dụng hình thức chuyển nhượng quyền thu phí.
Đáng chú ý, chủ đầu tư nhượng quyền là Công ty Yên Khánh sau đó bị phát hiện có sai phạm là che giấu doanh thu phí hơn 725 tỷ đồng và phong tỏa, kê biên tài sản của doanh nghiệp.
Vụ việc trên cho thấy những bất cập và lỗ hổng về mặt pháp lý trong hợp đồng quản lý đường cao tốc theo hợp đồng O&M, dẫn đến rủi ro cho nhà đầu tư.
Theo TS Lê Đỗ Mười, Viện trưởng Viện Chiến lược và Phát triển GTVT, do nhượng quyền tuyến cao tốc TP.HCM – Trung Lương được triển khai trong bối cảnh chưa có khung pháp lý để đầu tư vào hình thức PPP, đặc biệt là hình thức PPP. quy định về hợp đồng O&M, dẫn đến vi phạm các quy định của pháp luật.
Sau khi hết thời hạn hợp đồng chuyển nhượng quyền thu phí, đường cao tốc TP.HCM – Trung Lương dừng thu phí phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập như khó bố trí kinh phí quản lý, bảo trì; lưu lượng xe tăng, tốc độ khai thác giảm (chỉ đạt bình quân 60-70 km / h, trong khi trước thời điểm thu phí tốc độ bình quân là 100 km / h); tai nạn giao thông gia tăng; thường xuyên tắc đường vào giờ cao điểm và ngày lễ…
\N
Ông Mười cho biết, dự kiến đến cuối năm 2025, cả nước sẽ có thêm khoảng 1.675 km từ ngân sách nhà nước với tổng vốn hơn 315 nghìn tỷ đồng. Hiện Bộ GTVT đã xây dựng và trình Chính phủ đề án “Thu hồi vốn đầu tư của nhà nước đối với các đoạn đường cao tốc do nhà nước đầu tư trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông”.
Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thu phí các dự án đường cao tốc được đầu tư từ ngân sách nhà nước trong giai đoạn tiếp theo. Ông Mười cũng đề nghị cần đánh giá, rút kinh nghiệm đối với tuyến cao tốc TP.HCM – Trung Lương khi triển khai hàng loạt dự án khác.
Đấu thầu quyền thu phí
Đại diện Công ty Taiyu Việt Nam cho biết, kinh nghiệm nhượng quyền thu phí từ Nhật Bản là mở thầu rộng rãi và nhận được đề xuất của nhiều ứng viên. Hội đồng tuyển chọn sẽ đánh giá hồ sơ, sau đó lựa chọn ứng viên vào vòng đàm phán dựa trên nhiều tiêu chí về năng lực và kinh nghiệm.
 |
|
Đường cao tốc Bắc – Nam được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách rất lớn |
Đơn vị nhận quyền vận hành, thực hiện hợp đồng khoảng 30 năm thì nộp cho nhà nước một phần, phần còn lại trả dần. Các công ty đường bộ sử dụng số tiền này để bù đắp chi phí xây dựng đường cao tốc trước đây.
Bên nhận nhượng quyền có thể tăng lợi nhuận từ các bến xe, tổ chức các sự kiện để thu hút lưu lượng, giảm chi phí quản lý và bảo trì …
PGS. GS.TS Trần Chung, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư xây dựng công trình giao thông (VARSI), đề xuất nhà nước đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp O&M có năng lực, có thể giao cho một công ty tư nhân phụ trách thu phí vận tải. hành tây Xa lộ. Đơn vị này không chỉ thu phí chính xác, không thất thoát mà còn điều tiết đảm bảo trật tự giao thông, cứu hộ, duy tu thường xuyên để đường không xuống cấp.
