Thành tựu và rào cản phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam

Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 sẽ được tổ chức vào ngày 24 tháng 11, sau 75 năm kể từ hội nghị đầu tiên. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nói Sự kiện là dịp để nhìn lại nền văn hóa nước nhà đã đạt được những thành tựu gì và những khó khăn, yếu kém còn tồn tại.

Trước đó, vào tháng 9/2016, chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Ông Bùi Hoài Sơn – Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội – cho rằng, công nghiệp văn hóa là lĩnh vực sử dụng tài năng, vốn văn hóa và kết quả sáng tạo. kết hợp công nghệ và kỹ năng kinh doanh để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ văn hóa. Tại Việt Nam, cơ cấu gồm 12 ngành: Điện ảnh, Xuất bản, Thời trang, Nghệ thuật biểu diễn, Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Truyền hình và Phát thanh, Du lịch Văn hóa, Quảng cáo, Kiến trúc, Phần mềm và trò chơi giải trí, Thủ công mỹ nghệ.

Chiến lược đặt mục tiêu phát triển văn hóa thành ngành kinh tế quan trọng, đóng góp khoảng 3% GDP vào năm 2020 và tăng lên 7% vào năm 2030. Sau 5 năm, chiến lược này đã đạt được những thành tựu nhất định. Ông Bùi Hoài Sơn cho biết, theo báo cáo quốc gia, năm 2019, các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 3,61% GDP, cao hơn dự kiến. Ông Sơn nói: “Con số này hứa hẹn đóng góp 7% GDP trong tương lai là hoàn toàn khả thi, quyết định công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”.

Tại hội thảo khoa học “Từ Hội Văn hóa Cứu quốc đến Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam: Những vấn đề phát triển văn hóa, nghệ thuật hiện nay”, ngày 19/11 tại Hà Nội, đại diện Hội Điện ảnh Việt Nam cho biết, đầu ra của phim Việt đã tăng lên nhanh chóng, hiện đạt khoảng 50 phim truyện mỗi năm, tạo nên một thị trường điện ảnh sôi động, đặc biệt là tại TP. Theo thống kê từ hệ thống rạp chiếu phim trên toàn quốc, tổng doanh thu màn ảnh Việt năm 2019 đạt hơn 4.100 tỷ đồng, tăng 26% so với năm 2018. Phim Việt chiếm 29% doanh thu, ước đạt 1.150 tỷ đồng. tăng hơn 40% so với 800 tỷ đồng năm 2018). Năm 2020, con số này sẽ giảm xuống còn 710 tỷ đồng do dịch bệnh. Cả nước hiện có 1.207 phòng chiếu với 171.552 chỗ ngồi.

Nền công nghiệp văn hóa ở Việt Nam còn nhiều rào cản, theo các chuyên gia. Ông Bùi Hoài Sơn cho rằng, Việt Nam có tất cả 12 ngành công nghiệp văn hóa, nhưng phát triển chưa đúng định hướng kinh tế thị trường. Ông nói: “Phải quan niệm văn hóa phẩm là hàng hóa, thỏa mãn quy luật thị trường, để có chiến lược kinh doanh phù hợp với bối cảnh xã hội”. Chẳng hạn, muốn điện ảnh phát triển thì phải kết hợp tài năng sáng tạo của đạo diễn, biên kịch…, khai thác các giá trị văn hóa dân tộc, ứng dụng công nghệ, chiến lược phát hành để mang lại lợi nhuận… Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa làm được.

Ông Lương Xuân Đoàn – Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam – chia sẻ, Việt Nam chưa xây dựng được thị trường văn hóa. Trong lĩnh vực mỹ thuật, thị trường tranh giả “đầy rẫy“hơn ba chục năm vẫn chưa giải quyết xong” Khi vẫn còn tranh giả thì không thể tạo ra một thị trường nội địa chân chính, chuyên nghiệp để thúc đẩy sự sáng tạo và nâng giá. Đó là lý do tại sao thị trường nước ngoài đang định giá tranh Việt Nam chứ không phải thị trường trong nước ”, ông nói.

Vấn đề kiểm duyệt là một trong những trở ngại lớn. Theo nhà nghiên cứu mỹ thuật Phan Cẩm Thượng, để phát triển cần tăng hậu kiểm, giảm tiền kiểm. Điều này tạo điều kiện cho văn nghệ sĩ tự do sáng tạo, tránh tình trạng “không quản thì cấm”. Ngoài ra, nhiều thành viên trong hội đồng nghệ thuật và các nhà kiểm duyệt có quan điểm, cách nhìn khác nhau về nghệ thuật dẫn đến những quyết định không hợp lý. Ông nói: “Khi phát triển công nghiệp văn hóa, các sản phẩm nghệ thuật đáp ứng được nhu cầu thị trường và thị hiếu của người tiêu dùng. Kiểm tra trước đồng nghĩa với việc kiểm duyệt nhu cầu của người dùng, một cách có thể phá hoại thị trường”.

Trước đó, các nhà làm phim cũng đề nghị tự kiểm duyệt khi phát trực tuyến. Ông Trần Thanh Hiệp – Chủ tịch Hội đồng duyệt phim quốc gia – cho rằng, cách làm này giống với cách làm của nhiều nước. Tổ chức, cá nhân phát hành phim khi tự kiểm tra phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt là các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh.

Bà Trần Thị Thu Đông – Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam – nhấn mạnh vấn đề vi phạm bản quyền, nhất là trên không gian mạng. Theo bà, Việt Nam cần thực hiện nghiêm túc pháp luật về quyền tác giả, sở hữu trí tuệ đối với các tác phẩm, tác phẩm văn học, nghệ thuật. Bà nói: “Đây là cơ sở quan trọng để khuyến khích và phát huy khả năng sáng tạo của các nghệ sĩ, là giải pháp căn cơ để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Các chuyên gia cho rằng, Hội báo Văn hóa toàn quốc năm 2021 là dịp để văn nghệ sĩ đóng góp cho sự nghiệp phát triển văn hóa, các cơ quan ban ngành nhìn lại chặng đường 35 năm đổi mới, kể từ năm 1986, đưa ra những ý tưởng mới. kế hoạch phát triển trong tương lai.

Theo bà Thu Đông, nhiều vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật trong bối cảnh hiện nay như nhận thức, nguồn lực đầu tư … “Nhiều báo cáo về lĩnh vực này có nhận định: ‘Phát triển văn hóa, phát triển con người không tương xứng với sự phát triển kinh tế. ‘ Vì vậy, “không quan tâm đầy đủ đến văn hóa” có phải là một căn bệnh nan y ở Việt Nam “, cô nói. Cô kỳ vọng sự kiện sẽ góp phần thúc đẩy văn hóa phát triển, từ tư duy đến thực hành.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam – đề xuất các giải pháp phát triển công nghiệp văn hóa như: cần có nghị quyết chuyên đề mới của Bộ Chính trị về phát triển văn học. nghệ thuật; ban hành Chiến lược phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ mới; cơ chế đầu tư phát triển toàn diện và tập trung các nguồn lực; chăm lo phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ.

Hiểu con người